Przesłuchanie przed Sanhedrynem

Home / Stopień wiary / Przesłuchanie przed Sanhedrynem

Przebieg i tło procesu Jezusa przed Wysoką Radą pozostają historycznie niejasne. Relacje ewangelistów, opisujące te wydarzenia, różnią się w kilku dość istotnych punktach. (Mk i Mt mówią o dwóch posiedzeniach Sanhedrynu, wieczorem i następnego dnia rano, natomiast Łk wspomina tylko o jednym – porannym. Mt i Mk dość szczegółowo relacjonują przebieg przesłuchania, prezentując świadków zeznających przeciwko Jezusowi, czego brakuje w zapisie Łk i J. Według Mk i Mt przesłuchanie kończy się orzeczeniem o winie Jezusa z powodu popełnionego przez Niego bluźnierstwa i wydaniem wyroku śmierci. Łk i J nie opisują tych faktów). Rozbieżność przekazów ewangelistów na temat wyroku Sanhedrynu nasuwa wiele pytań, m.in. o historyczność wyroku Sanhedrynu, charakter przesłuchania i motywy oskarżenia.

Pytanie zasadnicze dotyczy charakteru posiedzenia Sanhedrynu. Czy było to jedynie wstępne przesłuchanie czy prawny proces z oficjalnym wyrokiem śmierci? Związane jest z problemem historycznym, a mianowicie, czy Sanhedryn w czasach Jezusa, czyli pod panowaniem rzymskim, posiadał prawo skazywania na śmierć i wykonywania tych wyroków? Niektórzy historycy utrzymują, że tak. Wówczas, fakt iż Jezus został skazany przez Rzymian oznaczałby, że nie został skazany przez trybunał żydowski, który mógłby przecież wykonać wyrok bez interwencji Rzymian. Bardziej rozpowszechniona jest jednak opinia, iż Sanhedryn posiadał wprawdzie prawo orzekania wyroków śmierci, ale nie mógł ich wykonywać bez zgody Rzymian. Ius gladii było zarezerwowane wyłącznie dla trybunału rzymskiego. Tezę tę potwierdzałaby wzmianka z J 18, 31 (wypowiedź Żydów podczas procesu przed Piłatem: „nam nie wolno nikogo zabijać”) oraz niektóre świadectwa pozabiblijne (Józef Flawiusz, Talmud). Taki stan prawny uzasadniałby podwójny proces: przed Sanhedrynem, który dokonał wstępnego przesłuchania i orzekł o winie Jezusa oraz przed Piłatem, który na podstawie przedstawionych oskarżeń wydał wyrok śmierci. Ewentualny brak oficjalnego wyroku śmierci ze strony Sanhedrynu nie zmniejsza jednak odpowiedzialności hierarchii żydowskiej za wydanie Jezusa na śmierć i podburzanie tłumu przeciwko Niemu (Mk 15, 11; Mt 27, 20).

Zarzuty stawiane Jezusowi przed Wysoką Radą dotyczyły przede wszystkim jego aspiracji mesjańskich (Mk 14, 55-64; Łk 23, 2), choć prawdopodobnie zawierały także zabarwienie polityczne (J 11, 47-53; Łk 23, 2). Rozumowanie przywódców żydowskich nie rozdzielało tych dwóch rodzajów oskarżeń (religijnego i politycznego): zamach na porządek religijny mógłby wywołać zamieszki społeczne i w konsekwencji sprowokować reakcję Rzymian przeciw narodowi żydowskiemu.